|
|
|
Sinh ra ở Đà Nẵng, chưa đầy một tuổi Yên Khê đã cùng cha mẹ sang Pháp và lớn lên giữa hai nền văn hóa. Khi còn học ở Camondo (trường design và kiến trúc của Paris), Yên Khê đã chạm ngõ nghệ thuật thứ 7 và gặt hái thành công trên màn ảnh qua các vai chính trong « Mùi đu đủ xanh » và « Xích lô ».
« Mùa hè chiều thẳng đứng » và « Tôi đến với cơn mưa » đã tiếp nối sự nghiệp điện ảnh của cô.
Nhưng rồi cô cũng không thoát được thiên hướng đầu tiên của mình.
Năm 2010, cô phụ trách trang trí và thiết kế trang phục cho « Rừng Na-uy », bộ phim chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Nhật Haruki Murakami. Tiếp theo, cô trở thành giám đốc nghệ thuật cho phim « Vĩnh cửu », ra rạp năm 2016, được gợi hứng từ tác phẩm « Nét duyên góa phụ » của nữ văn sĩ Pháp Alice Ferney.
Năm 2018 đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong hành trình độc đáo của cô với sự trở lại công việc design.Gosoi, bộ thiết kế nội thất đầu tiên của cô là một thách thức lớn.
Đó là một tổng thể thanh lịch và giản dị được Yên Khê sáng tạo trong mục tiêu trở nên tiện dụng và thân quen.
Cân đối trên những bộ chân nghiêng, đồ nội thất ký tên Yên Khê mang đến một cảm giác căng thẳng đối lập với cảm giác thanh thản và nhẹ nhàng vốn có của Gosoi.
Tiếp nối truyền thống design Pháp những năm 50, dùng chất liệu bền và sang là gỗ sồi, Yên Khê tôn vinh nhà thiết kế người Pháp Jean Prouvé mà cô rất khâm phục.Trong bộ thiết kế này, cô sử dụng một cách tuyệt vời kim loại gấp nhằm mục đích giải quyết và loại bỏ những vật liệu thông thường có khả năng cản trở vẻ tinh khiết trong đường nét của đồ gỗ.
Rất nhạy cảm với ánh sáng, cô dùng gỗ sồi Pháp của vùng Bourgogne bởi sự sáng màu, tính nồng ấm và tiềm năng «bất tử», nghĩa là khả năng phát triển cùng thời gian của nó.
Sự phối hợp giữa kim loại gấp và gỗ sồi đặc bảo đảm một độ bền có thể lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, đó là một ý tưởng mà Yên Khê rất quan tâm để mỗi đồ gỗ ngày càng trở nên đẹp hơn với những gì mà nó trải qua và những dấu vết mà người ta để lại trên nó.
Từ đâu mà cô lại có ý muốn xây dựng một bộ thiết kế nội thất và một nhãn hàng bằng chính tên của mình ?
Tôi tốt nghiệp trường thiết kế và kiến trúc nội thất Camondo, sau khi đã học một năm ở trường Louvre và học viện Charpentier. Và sự tình cờ đã khiến tôi làm một bước rẽ rất dễ chịu sang phía điện ảnh.
Song song với việc học ở trường Camondo, tôi đóng các vai chính trong một số phim của đạo diễn Trần Anh Hùng như « Mùi đu đủ xanh » (Giải Camera vàng LHP Cannes, giải Cesar cho phim đầu tay hay nhất, đề cử giải Oscar cho phim nước ngoài hay nhất), « Xích lô » (giải Sư tử vàng LHP Venice), « Mùa hè chiều thẳng đứng » và « Tôi đến với cơn mưa ».
Trong những năm tháng đó, điện ảnh đã chiến thắng thiên hướng đầu tiên của tôi, mặc dù ngoài việc đóng vai chính, ngay từ đầu tôi còn luôn phụ trách phần chỉ đạo nghệ thuật cho phim.
Tiếp theo, phim « Rừng Na Uy » (theo tiểu thuyết cùng tên của Haruki Murakami), quay ở Nhật, đã trở thành một cơ hội để tôi được thiết kế bối cảnh và trang phục cho phim.
Với tôi, đó là một trải nghiệm không sao quên nổi khi được dựng 8 nội cảnh trong phim trường TOHO huyền thoại của Tokyo. Tôi đã phải tái tạo và vẽ đồ họa cho phần lớn đồ gỗ nội thất không còn tìm thấy ở Nhật.
Nhà văn Haruki Murakami rất thích không gian và nội thất mà tôi tạo dựng. Ngay sau khi xem phim, ông đã nói với tôi rằng tôi nên nghĩ đến việc quay lại với design. Đó là vào năm 2010.
Lúc ấy tôi chợt nhớ trong ngành thiết kế có một vài cái tên Việt như Quasar Khanh, Dinh Van, Toan Nguyen… Thế là ý tưởng tạo một thương hiệu Việt mang tên tôi, để tưởng nhớ ông ngoại của tôi người đã đặt nó cho tôi, đã nảy mầm trong đầu tôi và nhanh chóng chín muồi.
Sau đó là một giai đoạn học việc rất thú vị, cực kỳ phấn khích, có thể coi như một hồi sinh tuyệt vời trong đời tôi.
Cô đã làm thế nào để cân đối châu Á và châu Âu, điện ảnh và thiết kế ?
Sinh ra ở Việt Nam và sang Pháp sống từ bé, tôi là kết quả của hai nền văn hóa bởi tôi được tắm mình trong một môi trường mà tất cả các sản phẩm văn hóa đều có thể tìm thấy.
Không chỉ Việt Nam và Pháp, mà rộng hơn nữa là Đông và Tây, nhất là Nhật Bản bởi nền văn chương, điện ảnh và kiến trúc đặc biệt của nó.
Hội họa Ý, Pháp và Mỹ cũng như âm nhạc, kiến trúc và design luôn là nguồn cảm hứng và say mê bất tận của tôi.
Đóng trong một bộ phim, vẽ một đồ vật hay tạo ra một thế giới thị giác, tất cả đều trải qua một quá trình sau : khả năng đánh giá, nhận diện những gì đúng và rõ để đi tới việc gây một cảm giác đặc biệt cho người xem.
Khi sáng tạo một đồ vật, tôi run lên trước ý nghĩ rằng người ta có thể sẽ chọn nó, chiếm nó và nhập nó vào cuộc sống của họ đến mức nó sẽ trở thành một đồ vật thân thiết hàng ngày và tham dự vào cuộc đời họ. Và sẽ không có gì tuyệt vời hơn nếu nó được chuyển từ thế hệ này sang thế hệ kia.
Nếu phải đưa ra một qui tắc thì tôi nói rằng tôi cố tiến tới cái đẹp bằng sự giản dị và chính xác, nhưng không ngoại trừ việc biến tính.
Nguồn cảm hứng của cô cho bộ thiết kế Gosoi đến từ đâu ?
Design của Pháp những năm 50 không nghi ngờ gì nữa chính là giai đoạn mà tôi thích nhất, cùng với Pierre Paulin, Pierre Guariche… Và một sự khâm phục đặc biệt dành cho Jean Prouvé. Tôi thích tinh thần sáng tạo mang tính Pháp ấy nơi mà tất cả đều có kỷ luật và chừng mực, không nhiều chi tiết rắc rối. Đẹp và thanh lịch được sinh ra từ sự giản dị đó.
Bằng cách sử dụng những chất liệu đơn giản, ấm và bền, như gỗ sồi, tôi muốn tôn vinh Jean Prouvé và bày tỏ ý tưởng rằng vẻ đẹp của một đồ vật đến từ cấu trúc và tính năng của nó.
